Hava Durumu

Fiyatlar neden artıyor? Bu iş nereye varır?

Yazının Giriş Tarihi: 12.12.2021 16:43
Yazının Güncellenme Tarihi: 12.12.2021 16:43

Ekonomide yaşanan son gelişmeleri dehşetle izlerken aklıma yıllar önce izlediğim dizide geçen bir diyalog geldi. Kurtlar Vadisi Pusu dizisinde Turan Kaçgar kardeşi Kabil Kaçgar ile sohbet ediyordu. Ağabeyin yaptıklarına bir türlü anlam veremeyen Kabil Kaçgar sebebini sorduğunda, Turan Kaçgar şu cevabı vermişti: "Otoyolda zincirleme kaza çıkmasını istersen hızla giderken birden frene basarsın. Sonra sen yoluna devam ederken dikiz aynasından olan biteni seyredersin."
Dünyada ve Türkiye ekonomisinde son dönemde yaşananlar tamda böyle. Önde giden frene bastı sonrada gazladı. Dikiz aynasından da olan biteni zevkle izliyor...

***

Bu sütunlardan her fırsatta dünya üzerinde olan bitenlerin asıl nedenlerini anlatmaya çalışıyorum.
Elbette bizim yazdıklarımız sadece anlamak isteyenleredir. Israrla anlamayan veya anladığı halde işine öyle geldiği için anlamamış gibi davrananlara davul zurna da çalsak fayda etmez...
Biz yine de anlatalım.
Birinci Dünya Savaşı İmparatorlukları parçalayıp ulus devletleri ortaya çıkardı. İkinci Dünya Savaşı da resmi sömürgeciliği sona erdirdi. Şimdi de üçüncü dünya savaşındayız...
Bu savaşın bir tarafında küresel sermaye, diğer tarafında da hükümetler var. Silahlar da değişti. Artık top, tüfek, atom bombası kullanılmıyor. Onların yerini para ve bilgi aldı...  
Para ilk çıktığında altın ve gümüşten yapılırken, zamanla önce altın karşılığı olan kâğıda sonra da tamamen kâğıda dönüştü. Şimdi ise kâğıt bile değil. Harcamalar kredi ve banka kartları ile yapılıyor, para transferi ise EFT ve havale ile. Paraya el sürenlerin sayısı her geçen gün daha da azalıyor. Ama para artık civa gibi durduğu yerde de durmaz oldu. Saniyeler içinde dünyanın başka bir köşesine gidiveriyor.
Bilgi ise daha büyük bir silah oldu. Çünkü bilgi teknolojiye dönüşüp, hayatımızı kolaylaştırıyor... Haliyle de paraya dönüşüyor. Aklımıza gelen her türlü silah, kullandığımız her türlü teknolojik cihaz bilgi ile üretilip paraya dönüşüyor.
Bilgi ve bilgi sayesinde elde edilen para da şu anda küresel sermayenin elinde duruyor. Küresel sermaye de, elindeki bu iki güçlü silah sayesinde hükümetlerle kedinin fare ile oynadığı gibi oynuyor.

***

Şu sıralarda tüm Dünyada koronavirüs pandemisi ve küresel çapta yaşadığımız doğal afetlerin sonucunda büyük bir ekonomik çalkantı yaşanıyor. Hükümetler pandemi döneminde zaten kıt olan kaynaklarını hastalıkla mücadeleye harcadılar. Haliyle tüm ülkeler yaptığı bu harcamaları karşılamak için karşılıksız para bastılar. Aşıların bulunması ile ekonomik faaliyetler yeniden başlayınca da, emtia fiyatları, petrol fiyatları ve altın fiyatları uçuşa geçti. Yetmedi sel, fırtına ve orman yangınları başladı. Böylece gıda fiyatları tüm dünyada tırmanmaya başladı.

***

Gelelim Türkiye'ye.
Türkiye, yukarıda saydığım tüm bu olumsuzluklarla mücadele ederken başka sorunlarla da boğuşuyor...
Neler mi bu sorunlar?
Anlatayım....
Artan enerji maliyetlerini karşılamak için Akdeniz ve Karadeniz'de petrol ve doğalgaz arıyor. Suriye ve Irak sınırında kurulmak istenen terör devletleri ile de sınır ötesinde mücadele veriyor. Bir yandan Azerbaycan'daki Ermeni işgaline engel olmak için kardeş ülkeye destek verirken diğer yandan Libya'da oynanan oyunu bozma çabasında...
Türkiye oyun kurmak için var gücüyle çaba harcarken küresel sermaye ve emperyalist güçler ise bu sırada boş durmuyorlar haliyle. Mesela üretimi arttırmak için dünya ortalamasının üzerinde olan faizle mücadele ederken her faiz düşüşünde parasına gece yarısı operasyonları çekiliyor bu güçler tarafdından... Üretimi arttıkça enerjiye ihtiyaç duyuyor ama bu sırada petrol fiyatları tavan yapıyor. Emtia fiyatları artıyor.
İşin küresel tarafı böyleyken içeride neler mi oluyor?
Onları da anlatayım kısacık.
Dolar 10 kuruş artınca satılan mala 20 kuruş zam yapılıyor. Petrol 20 kuruş artınca satılan mala 40 kuruş zam yapılıyor....Yıllardır zamları erteleyenler, zam üstüne zam yapıyor artık.
Son örneği hatırlatayım.
Üreticinin sütü değerlensin diye 3.20 olan çiğ sütün fiyatı, 4.70'e çıkarıldı. Ama markette 6 lira olan 1 litre sütün fiyatı da 15 liraya fırladı.
Şeytan bunun neresinde kardeşim?...
3.20'ye alıp 6 liraya sattığın çiğ sütü, 4.70'e alıp 15 liraya satmayı hangi mantıkla açıklayacaksın? Aynı yaptın?
Aynı şeyler yağ içinde geçerli.
Velhasıl,  birileri hızla gittiği otoyolda sert bir şekilde frene bastı, ardından da gaza yüklendi yine.
Bu arada olan sabit gelirliye oluyor. En çok da asgari ücretliye oluyor.
Hükümet asgari ücrete hatırı sayılır bir zam yapmaya hazırlanırken, fırsatçılar fiyatları ile şimdiden o paraya da göz diktiler bile.

***

Bu arada erken seçim isteyen muhalefet partilerine de bir iki soru sorayım.
Diyelim seçim oldu ve iktidara geldiniz.
Hangi ekonomik modeli uygulayacaksınız?
Faizi mi arttıracaksınız, serbest piyasa ekonomisi yerine sabit fiyat mı uygulayacaksınız?
Sahi ne yapacaksınız?
Sonuca gelecek olursak.
Türkiye üzerinde oynanan oyunları yenecek güçtedir.
Bundan kimsenin şüphesi olmasın.

Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.