New York!

Bir kasa içkiye karşılık Kızılderililerden satın alınarak yaklaşık 408 yıl önce kurulmuş olan New York, diğer hiçbir Amerikan şehrine benzemez. 177 farklı millete kucak açmış bir göçmen yetimhanesidir. Koca bir lunaparktır. Aşağıdakilerle, yukarıdakilerin kucak kucağa yaşadığı etnik mahallelerden oluşan 20 milyon nüfuslu bir şehir devletidir…

Siz hiç ortalama 50 yabancı dilin konuşulduğu bir şehirde yaşadınız mı? Bunun insan ruhu üzerindeki etkisi inanılmaz. Günlük konuşmalar içine sızan her kelime, bir yerlerden taşınmış durumda.İngilizce’yi bilmek değil, aksanları da çözmek gerekiyor. Doğru düzgün, eksiksiz ve hatasız iletişim için en az bir sene şehr-i Newyork’un suyundan içmek zorundasınız. Hintli taksi şoförümle, Koreli manikürcümle, Meksikalı tamir ustasıyla deli kavgalar ettim. Neden hep aynıydı. Çünkü İngilizce’yi hepimiz kendi halimizle konuşuyorduk. Geçenlerde okuduğum fonetik üzerine bir makale, sıradan bir köpek havlamasının bile her ülkenin çizgi romanında farklı şekilde geçtiğini anlatıyordu. Gerisini siz düşünün…

New York yirmi bir milyon nüfusunu 800 kilometrekare alanda barındırıyor. Belki de sırf bu yüzden New York’lu olmak bir ayrıcalık. New York’a insanlar adeta akın eder. Buna neden olan şeyler, tam olarak açık olmasa da insanları buraya çeken şey, buranın hiper-aktif ve enerjik hayatıdır.

Güneşi ışığını içeri almayan gökdelenler

Ve Empire State Building

Başlı başına bir açık hava müzesi olan şehirde en önemli eserler de gökdelenler. Bazı noktalarda o kadar yüksek ve yakınlar ki neredeyse güneş ışığı bile içeri giremiyor. 1930’larda sokaklara ışık girmesini sağlamak üzere gökdelenlerin üst katlarına kademelendirme mecburiyeti getirilmiş ve “düğün pastası” olarak adlandırılan mimari doğmuş. Zarif ucuyla Chrysler ve Empire State bu dönemin eserleri. New York’un ilk gerçek anlamdaki gökdeleni ise 1902’de inşa edilen eski model demir ütülere benzeyen Flatiron. Ama en meşhuru herkesin çıkmanızı söyleyeceği Empire State Building.

Dünyanın moda, sanat,finans ve eğlence merkezi

New York gerçekten dünya çapında bir kent. Şehre ilk geldiğinizde sanki orada daha önce bulunduğunuzu sanabilirsiniz. Binaları, müzeleri, kitapçıları, tiyatroları, yemekleri, alışveriş imkanları ve insanları ile New York’ta nereye giderseniz gidin, kendinizi hoş bir tecrübenin içinde bulursunuz. New York City aynı zamanda yabancı moda, medya, sanat, finans, eğlence merkezi olarak da bilinir. Bu şehre geldiğinizde edineceğiniz ilk izlenim korkunç bir kalabalık, dünyanın her köşesinden, her türden insanlar ve İstanbul’u aratmayacak kadar yoğun bir trafik olacaktır. Bu yüzden metro, en hızlı ve ekonomik yoldur.

Manhattan’da yaşamaya başlayan herkes için metroyu kullanmak, ilk günden itibaren listenin en baş sırasındadır. Başlangıçta karmakarışık ve çok renkli görünen harita, günler geçtikçe ayrışmaya ve daha açık olmaya başlar. Günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olan bu ağ üzerinde, tıpkı karıncalar gibi gidip gelinir. Bu devinimin içinden; her gün 4 milyon karakter, farklı ruh hali ve dolayısı ile milyonlarca değişik diyalog geçmektedir.

New York tarihi

New York’u keşfetmek için gelen ilk kaşif olan Fransız Giovanni Da Verrazona, kuzeydoğu kıyılarına doğru yolculuk yapmış ve buraya 1524 yılında ulaşmıştır. Ancak Giovanni şehre giriş yolunu bulamamıştır. Bu yüzden New York ancak 1609 yılında İngiliz kaşif Henry Hudson tarafından keşfedilebilmiştir. Hudson gördükleri karşısında çok etkilenmiş ve “insanın hayal bile edemeyeceği kadar güzel bir yer” demiştir.

Keşfi izleyen yıllarda bu küçük yer gelişmiş ve bugünkü halini almıştır. Şehir ilk zamanki büyüsünü hala korumaktadır. Frank Sinatra’nın dediği gibi,“New York, New York, senin bir parçan olmak istiyorum.”

Gezilecek yerler

New York’a geldiğinizde dünyaca ünlü Özgürlük Anıtı’nı (Statue of Liberty), Empire State binasını, New York City’deki tek yeşil alan olan, tamamen yapay olarak yaratılmış ve içinde birçok aktivitenin gerçekleştirildiği Central Park’ı, Çin Mahallesi’ni, Broadway şovlarının yer aldığı Time Square’ı, alışveriş cenneti 5. Caddeyi (5th Avenue) görmeden geçmeyin.

Özgürlük Anıtı (Statue Liberty)

Özgürlük Anıtı, 1886 yılında Fransızlar tarafından Amerika’ya hediye edilmiştir. Bu hediye politik özgürlüğü ve ülkeler arası dostluğu simgelemektedir. Özgürlük Anıtı, Özgürlük Adası’nda bulunmaktadır. Adaya ulaşım botlarla sağlanmaktadır. Adaya ulaştıktan sonra anıta çıkmak için uzun bir süre sıra beklemeniz gerekebilir.

Central Park

Bu park, Manhattan’ın yukarı batı yakasında bulunmakta olup tamamen yapay olarak yaratılmış oldukça büyük bir parktır. İçinde irili ufaklı göller, botanik bahçeleri, her türlü sporu yapabileceğiniz uygun alanlar ve kamp alanları vardır. Ayrıca parkta belirli zamanlarda sergi, konser ve çeşitli şovlar gibi etkinlikler de düzenlenmektedir.

Empire State Binası

Dünyaca ünlü bu bina, şehrin “Midtown” bölgesinde yer almaktadır. Bina 102 kattan oluşmakta olup zemine yüksekliği 320 metredir. Ziyaretçilere ancak 86. kata kadar çıkma izni tanınmaktadır. Temiz bir hava olduğu vakit görüş mesafesi 128 kilometreye kadar ulaşmaktadır ve böylece komşu eyaletlerden New Jersey, Pennsylvania, Conneticut, Massachusetts’i uzaktan görme imkanı bulabilirsiniz. Binanın içinde çeşitli hediye dükkanları ve restoranlar bulunmaktadır.

Time Square

Manhattan’ın “Midtown” bölgesinde yer almaktadır. 1873 yılında Metropolitan Opera Evi’nin (Metropolitian Opera House) bu bölgeye taşınması ile burası bir sanat merkezi haline gelmiştir. Bunu takiben birçok tiyatro ve şov salonları da bölgeye taşınmıştır. Dünyaca üne sahip Broadway şovları burada bulunan tiyatrolarda ve salonlarda gerçekleştirilmektedir.

Metropolitan Sanat Müzesi (Metropolitian Museum of Art)

Metropolitan SanatMüzesi, dünyadaki en büyük sanat eseri koleksiyonuna sahip ender müzelerden biridir. Müzede 1870 yılından bu yana dünyanın her yerinden toplanan, antik çağlardan modern çağlara kadar uzanan tablolar, heykeller, kostümler ve dekoratif malzemelerden oluşan iki milyondan fazla sanat eseri bulunmaktadır. Müze pazartesi günleri kapalı olup, haftanın diğer günleri 09:30–17:30 saatleri arasında ziyarete açıktır. Giriş ücreti yetişkinler için 10 Dolar, öğrenciler için 5 Dolar’dır.

Rockefeller Center

5. Cadde’de bulunan Rockefeller Center, 70 katlı olup değişik mozaikleri, heykeller, ve diğer sanat eserleri ile ünlüdür. Aynı zamanda burada Noel zamanı büyük ve süslü Noel ağacı kurulmaktadır. Bu binada büyük bir buz pateni pisti ve her ülkenin bayraklarını asılı olduğu bir alan bulunmaktadır.

SoHo

SoHo adını bulunduğu bölge olan South of Houston Street’den almaktadır. Bu bölge ilginç tarihi yapıları ile ünlüdür. Eski sanatçıların toplandığı bir merkez olan bu bölge, hala bu sanatçıların ürünlerini barındırmaktadır. Zamanında para kazanma hayaliyle buraya gelen sanatçılar, barınabilmek ve eserlerini sergilemek için kullanılmayan eski depo ve fabrikayı yaşanabilecek yerlere dönüştürmüştür. Bu bölge New York’un genel şehir imajından çok farklıdır.

Çin Mahallesi (China Town)

Çin Mahallesi zamanında Amerika’ya kaçak olarak gelen Çinli, Tayvanlı, Vietnamlı grupların bölgeye yerleşmesiyle oluşmuştur. Burada aklınıza gelebilecek her şeyin satıldığı küçük pazarlar bulunmaktadır. Çin mutfağından değişik yemekler tatmak isterseniz buraya mutlaka uğramalısınız. Bu bölgede ayrıca Çin sanatını yansıtan ilginç eşyalar alabileceğiniz sanat galerileri de bulunmaktadır.

Chrysler Building

Chrysler Binası, dünyanın 18. yüksek binasıdır. 1929 yılında inşa edilen bu bina ilk kurulduğu zamanlarda 77 katıyla dünyanın en yüksek binası unvanına sahipken daha sonra yapılan “Manhattan Bankası” binanın boyunu geçmiş ve bunun üzerine sahibi Walter P. Chrysler aradaki boy farkını kapatabilmek için binanın tepesindeki uzantıyı eklemiştir.

Ellis Adası

Ellis Adası New Jersey karasularının içerisinde yer almasına rağmen New York eyaletinin bir parçası durumundadır. Ada 10.9 hektar büyüklüğündedir. 1892 – 1943 yılları arasında göçmenlerin ülkeye giriş yaptığı tek yer olarak kullanılmıştır. Bugün adada tarihin izlerini taşıyan, görülmeye değer Göçmen Müzesi (Immigration Museum) bulunmaktadır. Adaya ulaşım teknelerle sağlanmaktadır.

Federal Reserve Bank

Manhattan’ın ekonomik ve finansal merkezi olan Financial District bölgesinde bulunan bu banka, dünyanın en büyük altın rezervine sahiptir. Yerin 5 kat altında ve sıkı bir şekilde korunan dev kasada birçok devletin altınları bulunmaktadır. Binanın yapısı İtalyan mimarisinin izlerini taşımakta olup, Pazartesi ve Cuma günleri 09:30–14:30 saatleri arasında ziyarete açıktır. Ayrıca 12:30’da yaklaşık 1 saat süren bir tur yapılmaktadır ve tur ücretsiz olarak gerçekleşmektedir.

Madison Square Garden

Midtown bölgesinde bulunan bu bina ünlü MBA maçlarını yanı sıra, Grammy ödülleri, rock konserleri, boks maçları gibi birçok olaya ev sahipliği yapması nedeniyle dünya spor ve eğlence alanının bir numaralı adres haline gelmiştir. Bina aynı zamanda, New York NBA Basketbol Takımı, Knicks ve ünlü buz hokeyi takımı New York Rangers’ın resmi salonudur.

New York Borsası (New York Exchange)

New York’a geldiğinizde tüm dünyanın yüreğini hoplatan meşhur Wall Street üzerinde bulunan New York Merkez Borsası’nı görmeden geçmemenizi tavsiye ederim. Binada size ayrılan yerden aşağıdaki insanların heyecanını ve eğer kapanış saatine doğru orada bulunuyorsanız kapanış çanının çalınış anını görebilirsiniz.

Greenwich Village

14. Cadde’nin aşağısıyla batı Broadway’in arasında kalan bu küçük bölge 100 yılı askın süredir sanat ve eğlence alanında insanların uğradığı bir yer olma özelliğini korumaktadır. Greenwich Village “Village” olarak da bilinir. Meşhur Washington Park, bu bölgede bulunmaktadır. New York University (NYU) binaları ile çevrilmiş olan bu park her türden insanın toplandığı bir mekan haline gelmiştir.

Little Italy

Yıllar önce İtalya’dan Amerika’ya göç etmiş olan İtalyanların yerleştiği bir bölgedir. Zamanla genişleyen China Town bugünkü Little Italy’nin sınırlarını giderek küçültmüştür. Little Italy, İtalyan mutfağının yemeklerini, tatlılarını ve espresso, capuccini gibi içeceklerini tatmak için ideal bir yerdir. Her yıl 17 Eylül’de başlayan ve dokuz gün süren San Gennaro Festivali (Feast of San Gennaro) Little Italy’i en canlı görebileceğiniz zamanlardan biridir.

Brooklyn Köprüsü

(Brooklyn Bridge): 1883’te inşa edilen, Manhattan ve Brooklyn’i birbirine bağlayan bu tarihi köprü, metal kullanılarak yapılan süspansiyonlu ilk köprü olarak tarihe geçmiştir. Köprüde arabaların yanı sıra yayalar için yapılmış olan yürüme yolu ve bisikletliler için de ayrı bir yol bulunmaktadır. Köprüdeki yaya yolundan geçmenizi tavsiye ederiz. Manhattan’ın muhteşem manzarasını görüntülemek için fotoğraf makinenizi almayı sakın unutmayın.

Gece hayatı

Trendleri belirleyen bu kentin dinlediği müzik ve keşfedilmeyi bekleyen yeraltı müzikhol ve barlardan bazıları şunlardır: Smoke, Makor, Village Vanguard, Cotton Club, Sweet Basil, B.B. King ve Blue note (her ne kadar turistik olsalar da), Tonic, Kavehaz, Fez, Iridium, Birdland, 55 Bar, Arthur’s Tavern, Raulette, Symphony Space, Knitting Factory, S.O.B’s. Carnegie Club, Jazz Standard, Swing 46 ve West Bank Cafe caz dinleyicileri için yerinde mekanlardır.

Lincoln Center’daki caz ve klasik müzik konserleri bir yana, Midtown’daki yaş ortalaması acısından “içler acısı” Mimi’s ve Upper East’deki “müptezel olmayan” gayların takıldığı Piano Bar da New York balladları, Sinatra ve Dean Martin şarkılarıyla Broadway besteleri için keyifli tercihler olarak kabul edilebilir. Tabi bu mekanların hepsi Manhattan’dadır ve basta Brooklyn olmak üzere harika New York müzikleri mırıldanabileceğiniz yüzlerce salon mevcuttur.

New York’ta her türden eğlencenin sunulduğu gece hayatı son derece renkli ve canlıdır. Ağırlıklı olarak Manhattan’da ve özellikle Village ve Soho bölgelerinde yoğunlaşan New York’taki bar ve gece kulüplerinin hepsi hakkında bu devasa şehirde bilgi sağlamak neredeyse imkansız.

New York havaalanları

New York’ta üç tane havaalanı vardır. Bunlar LaGuardi, Nework (New Jersey sınırları içinde küçük bir havaalanı) ve New York’a ulaşımın en ana noktalarından biri olan, dünyadaki sayılı büyük havaalanlarından JFK Havaalanı (John Kennedy Airport). İster New York’a gelin, ister Amerika’nın başka bir yerinde aktarmalı uçuş yapın muhakkak yolunuz JFK’ya düşecektir.

New Yorklular için alışveriş bir sanat

New Yorklular alışverişi bir sanat haline getirmişlerdir. Dünyaca ünlü markaların yanı sıra değişik kültürlere ait ürünlerin satıldığı Manhattan caddeleri boyunca, mağazalar farklı ve şık dekorlarıyla göz kamaştırıyor. Haziran sonu - temmuz başı ve aralık sonu - ocak ayı indirim aylarıdır. New York gazetelerinde mağazaların özel indirim günleri yayımlanır. Özellikle çarşamba günlerini pek çok mağaza indirim günü ilan etmektedir. New York’ta elektronik eşyalar, fotoğraf makineleri, bilgisayarlar çok ucuzdur. Bununla birlikte özellikle elektronik eşya satan dükkanlara körü körüne güvenmemekte yarar vardır. Ayrıca Türkiye’de satılan pahalı Amerikan jean modellerini, New York’tan çok daha ucuza alabilirsiniz.

Dünyanın bütün yemeklerini bulabilirsiniz

Bu şehirdeki üç kişiden biri Amerika'nın dışında doğmuştur. Bu yüzden dünyanın her yerinden farklı çeşitte yemekler bulmak mümkündür.

Türk yemekleri dışında yemek yemeyi sevmiyorsanız, New York'ta sıkıntı çekmezsiniz. Şehirde fazla sayıda Türk ve Yunan restoranı bulunmaktadır. Yunan yemekleri de Türk yemeklerine oldukça yakın olduğundan Yunan restoranlarını tercih edebilirsiniz.

Şehirdeki yemek fiyatları oldukça değişkendir. 1 dolara bir parça pizza yiyebildiğiniz gibi 500 dolara 1 porsiyon Suşi de yiyebilirsiniz.

New York'ta sokak yemekleri çok yaygındır. Sokakta hamburger ve sosisli sandviç gibi yiyecekler bulabilirsiniz.

Bagel denilen simide benzer hamur işi New York'a özgü bir yiyecektir. New York'a gittiğinizde kahvaltıda mutlaka bagel denemelisiniz.

Bahşiş vermeden olmaz

Amerika'da bahşiş vermek çok önemlidir. Her yemekte en az %15 bahşiş vermeniz beklenir. Restorandan bahşiş vermeden ayrılmanız Amerika'da ayıp bir davranış olarak karşılanır. Kredi kartı ile yaptığınız ödemelerde de bahşiş bırakabilmeniz mümkündür.