Toprakana sen teksin

Bazen durup düşünürüm; ‘Toprağın canı var mı?’ diye. Demiri, bakırı, alüminyumu, fosforu, cıvayı, kalsiyumu ve daha onlarca elementi bağrında besleyen ‘toprak’, bence canlı… İnanç kaynakları “biz insanı topraktan yarattık” derken bir şey anlatıyor olmalı… Kastedilen ‘canlı’ insan…

Toprağa tohum eker beklersin günlerce… Belki bire bin verir diye… Doğurgan, besleyen, sarıp sarmalayan hep ‘Toprakana.’ Anadolu’nun en eski halklarından olan Luvi’lerde çok tanrılı bir yaşam göze çarpar. Yaşam kadınların ellerinde yoğrulur, şekillenir, berekettir… Günümüze kadar gelen ‘Şaman’ inancında ve İslam’ın bir kesiminde de ana ve anayı temsil eden kadın, komünün yani topluluğun sultanıdır, vazgeçilmezidir… Yani ‘Toprakana-kadın’ baş tacıdır. Anaya sadakat ve hürmet, Anadolu topluluklarının bilinen 6 bin yıllık geleneklerindendir. Asurlular Kültepe’de ‘Kubaba’, Hititler ‘Anita’, Hurriler ‘Hepat’ ile andı kadını. Onlar hep ‘Ana Tanrıça’ydı… Frigya’da ‘Kybele’ye, Lidya’da ise ‘Kyebebe’ dönüştü, Ana Tanrıça… Helenler’in ‘Artemis’i ve onun Latin versiyonu ‘Diana’, Toprakana’nın Avrupa’daki adıdır… Roma İmparatorluğu’nun Avrupa içlerine taşıdığı kutsal kadın, Anadolu’nun Kybelesi… Eski çağın güzel, saygın ve kutsal kadını Toprakana, sonradan sembolleşti… Toprağın doğurganlığı, her zaman kutsaldı… Dilek ağacı, üçler, yediler, kırklar, el verme gibi örf ve adetler hep Toprakana’nın bıraktıkları olmalı… Ana (anne) doğanın bir parçası olarak yaşadı hep… Peki neden ‘Kybele’. Üretim ve paylaşım bireysel değil, toplumsaldı o zamanlar. Kişisel servet yerine çıkarsız bir toplum düzeni hakimdi… Kadın ve erkek olarak el eleydiler. Dayanışma kaçınılmazdı… Üretim ve paylaşım kişisel servet edinmeye değil toplumsal fayda sağlamaya yönelikti. Yani komünal nitelik taşıyordu. O kadınlar şimdilerde varlık nedenlerini unutmuş görünüyor. İnsanlığın devamını sağlayan ‘Kadın’ı satan, yeren, öldüren, köle yapan, ikinci sınıf gören zihniyetin/uygulayıcıların silkelenme zamanı geldi. En olgun cibilliyetsizin sonu gelmeli artık. Üretenin yanında, paylaşımın yanında, emeğin yanında bir yapı elbet fark edilecek. İnsana olan yolculuk hiç bitmeyecek… Kadınlarımız güçlerini bilsin yeter…