Erdoğan ve Putin'den ortak tepki: O mektup bizi şaşırttı

Ziyaretin, Kerç Boğazı'nda yaşanan elim kaza sonrasında gerçekleştiğini belirten Erdoğan, pazartesi meydana gelen kazada aralarında 4 Türk vatandaşının da bulunduğu 16 kişinin hayatını kaybettiğini, arama kurtarma çalışmalarının devam ettiğini söyledi. Erdoğan, hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, ailelerine sabır diledi.

Kazadan yaralı kurtulanlara acil şifa dileğinde bulunan Erdoğan, hayatını kaybeden diğer ülke vatandaşları için de taziye dileklerini bildirdi.

Rus makamlarının, olayın ilk anından itibaren gereken tüm çabayı sergilediğini dile getiren Erdoğan, "Zorlu hava şartlarına rağmen arama kurtarma faaliyetlerine katılan tüm Rus yetkililere, başta değerli dostum Putin olmak üzere, şahsım ve milletim adına teşekkür ediyorum." diye konuştu. 
Türkiye ile Rusya arasında ekonomi, ticaret, sanayi, enerji ve kültür alanlarında çok yoğun bir iş birliğine sahip olduklarını aktaran Erdoğan, son dönemlerde turizmin bu işin başını çektiğini kaydetti.

Erdoğan, şöyle devam etti:

"Bilhassa iki lider olarak Sayın Putin ve şahsımın gayretleriyle mevcut iş birliğimiz gün geçtikçe güçlenmektedir. Ekonomi alanında olumlu sonuçlar almaya devam ediyoruz. Ticaret hacmindeki artış eğilimi devam ediyor. Bu da az önce Sayın Başkanın ifade ettiği gibi, 26 milyar doları ticaret hacmimiz bulmuş durumda. İkili iş birliğimizin nişanesi konumundaki Akkuyu nükleer güç santrali ile Türk Akım projeleri emin adımlarla ilerliyor. 2019 yılı bu noktada çok özel bir yıl olacaktır. Bu sene Türkiye'de ve Rusya'da karşılıklı olarak kültür ve turizm yılı etkinliklerini gerçekleştireceğiz."

Türkiye'nin son 2 yıldır misafir ettiği turistler arasında Rusların ilk sırada yer aldığını belirten Erdoğan, "Geçen yıl 6 milyona yakın Rus misafirimizi ağırladık. Bu sayının 2019 yılında daha da artacağına inanıyorum. Vize muafiyeti de görüşmemizin gündeminde yer alıyordu. Tam muafiyet sağlanması ilişkilerimizin eriştiği noktanın bir gereği olarak inanıyorum ki halklarımızın kaynaşmasını çok daha güçlendirecektir." dedi.

Bugün Putin ile özellikle Suriye'deki durumu ele alma fırsatı bulduklarını bildiren Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Gerek İdlib Mutabakatı'nın, gerekse 4'lü Suriye Zirvesi'nin sonuçlarının uygulanmasının takibini yaptık. İdlib başta olmak üzere arazideki gelişmeleri gözden geçirdik. ABD'nin çekilme kararı üzerinde değerlendirmeler yaptık. Türkiye ve Rusya iş birliği, Suriye'nin barış, güvenlik ve istikrarı açısından mihenk taşıdır. Yakın diyaloğumuz ve iş birliğimiz sayesinde pek çok başarıya, pek çok olumlu gelişmeye imza attık. Rus dostlarımızla koordinasyonumuzu güçlendirmekte kararlıyız. ABD'nin çekilme sürecinde, terör örgütlerinin istismar edebileceği bir boşluğun doğmaması kritik önemdedir. Bu konudaki değerlendirmelerimi kıymetli dostumla paylaştım. Türkiye olarak yegane amacımızın başta DEAŞ olmak üzere PYD/YPG gibi terör örgütlerine karşı bunların temizlenmesi görevimizi özellikle ifade ettim. Bunları kimin desteklediğini, kimin provoke ettiğini de gayet iyi biliyoruz. Türk Rus iş birliğini dinamitlemeyi hedefleyen, özellikle terör örgütlerine karşı da ortak bir mücadelenin gereğini ifade etmek istiyorum."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İdlib'te terör örgütlerine karşı mücadelemiz aynı şekilde ortak devam edecektir." dedi.

Erdoğan, "ABD'nin çekilme sürecinde terör örgütlerinin istismar edebileceği bir boşluğun doğmaması kritik önemdedir." açıklamasında bulundu.

Terör örgütleri ile mücadelede Türk-Rus iş birliğine değinen Erdoğan, "Türk-Rus iş birliğini dinamitlemeyi hedefleyen terör örgütlerine karşı ortak bir mücadelenin gereğini ifade etmek istiyorum." dedi.

GÜVENLİ BÖLGE AÇIKLAMASI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Güvenli bölge konusunda başta liderler olmak üzere bunun yanında ilgili bakan arkadaşlarımız görüşmelerini devam ettiriyorlar. Bu konuda bizler için tehdit oluşturan bölgelerin hassasiyeti büyük önem arz ediyor." ifadesini kullandı.

Erdoğan, "Tehdit oluşturan bölgelerdeki tedbirleri alma noktasında Amerika olumlu yaklaşımını bizlere zaten ifade etti. O da bildiğiniz gibi yaklaşık bir 30-32 kilometre derinliğinde bir bölge idi. Bu konuyla ilgili olarak zaten bizim Rusya ile de herhangi bir sıkıntımız yok." dedi.

PUTİN: ABD'NİN ÇEKİLME KARARI OLUMLU

Putin'in açıklamaları şöyle:

Görüşmemiz son derece yapıcı ve ikili ilişkilerimize dayalı atmosferde gerçekleşti.

Suriye meselesinin kalıcı çözümü üzerinde çalışmaktayız. Siyasi ve diplomatik yollarla sorunu çözmeyi istiyoruz. İdlib'in istikrarı da konuşuldu.

ABD yönetiminin Suriye'den çekilmesiyle ilgili kararın Suriye'deki durumu ne şekilde etkileyeceği konusunu da görüştük. Bu gerçekleşirse oldukça olumlu olacak. Bu bölge şuan Kürtlerin elindedir. Şam Kürtlerin temsilcileriyle görüşmeli. Diyalog hem Suriye toplumunda uzlaşma sağlayacak, hem Suriye'nin hem de komşu ülkelerin hayrına olacaktır.

Enerji alanında büyük projeler gerçekleştiriliyor. 

Üçlü liderler (Türkiye-Rusya-İran) zirvesini Moskova'da yapmayı hedefliyoruz.

SORU CEVAP

SURİYE'DE GÜVENLİ BÖLGE KONUSU

Erdoğan: Güvenli bölge konusunda başta liderler olmak üzere görüşmeler devam ediyor. Bu konuda bizler için tehdit olan bölgeler önem arz ediyor. Bu bölgelerde tedbir alma noktasında ABD olumlu yaklaşımını bizlere zaten ifade etti. Güvenli bölge terörden arındırılmış bir bölgedir.

Putin: (Güvenli bölge konusunda) Türk dostlarımızın menfaatlerine saygı duyuyoruz. Özellikle güvenliğin sağlanması noktasında.

BM'den herhangi bir karar yoktur. Suriye hükümetinden de bir davet yoktur. ABD'nin yapıcı bir işbirliği tesis ettik. Eminim ki bu sürdürülecektir. Değerli Türk dostlarımızın menfaatlerine saygı duyuyoruz. Suriye-Arap hükümeti ve Türkiye Cumhuriyeti 1998 sözleşmesi var. Eminim ki bu birçok hususu kapatan bir temeldir. Bu konuları ayrıntılı bir şekilde konuştuk. 

İDLİB'TEKİ SON DURUM

Putin: Hakikaten ben de bundan bahsettim. Bugün çok ayrıntılı bir şekilde bu konuyu görüştük. Tekrar vurgulamak istiyorum. Türk meslektaşlarımızın mutabakatın şartlarını yerine getirmek için çabalarını görüyoruz.

Tabi ki orada sorunlar var. Türk meslektaşlarımızla önümüzdeki dönemde neler yapabileceğimizi görüştük. Bizimle birlikte Savunma Bakanlarımız bu konuyu görüştük, neler yapacakları konusunda anlaştılar. Bizim ortak fikrimiz, tüm teröristlerle mücadele etmemiz şart. Görüşmemiz örtüşüyor bu anlamda. 

Anayasa Komitesi konusu çok önemli bir alan. Sahadaki başarılarımızı örtüştürecek bir konudur.  Tüm ihtilaf tarafları arasında diyalog kurulması lazımdır. Suriye'deki bütün kesimler için uygun bir çalışma yapmak lazım. Suriye geleceğini ilgilendiren tüm taraflar bu çalışmaya katılmalıdır. Samimi bir istek gösterilmelidir. İstanbul'da Sayın Erdoğan'ın girişimiyle 4'lü zirve yaptık, anlaştık. Avrupalı meslektaşlarımız bize bir ricada bulundular; Suriye hükümeti ile gerekli Anayasa kısmının oluşturulması konusunda çaba istediler. Biz gerekli çalışmaları tamamladık. Çok zor bir çalışmaydı. Şam ve Tahran ile zor bir görüşmegerçekleştirdik. Türkiye de gerekli kısımlarda çaba gösterdi. Ama Sayın Erdoğan sözlerime eminim katılacak ki, biz çalışmalarımızı tamamladık. 

"BM'YE YAZILAN MEKTUP BİZİ ŞAŞIRTTI" 

Erdoğan ve Putin, Avrupa'dan Suriye'deki anayasa komitesi için BM'ye yazılan mektubun kendilerini şaşırttığını belirtti.

Putin şöyle konuştu:

Nokta konulacak dönemde Cenevre'de bizim Avrupalı meslektaşlarımızdan duyduk ki 'çalışmayı tamamlamış değiller' dediler. Bu arada şunu söylemek istiyorum. Burada şunu söylemek istiyorum, bizim için hiç beklemediğimiz bir yaklaşımdı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bir mektup gönderdiler. Fransa, Almanya, Britanya, İngiltere daimi temsilcileri imzalı bir mektup gönderdiler. 5. madde Sayın Genel Sekreter sizin Suriye Özel Temsilcisi Cenevre'de Astana garantör ülkesinin yapacakları açıklamasını sizin temsilcisiniz kabul etmemelidir. Şaşırtan bir durum. Biz böyle bir yaklaşım beklemiyorduk.  

Böyle bir mektup yazdılar, bizim Avrupalı ortaklarımız tarafından. Ama biz sabırlı bir şekilde onlarla da çalışma sürdürmek istiyoruz. Ben zaten bu konuyu hem Fransa ile hem de Almanya ile görüştüm. Dışişleri Bakanları arasında gerekli çalışmaların sürdürülecek. 

Erdoğan: İdlib'de terör örgütlerine karşı mücadelemiz aynı şekilde ortak devam edecektir. Çünkü terör örgütleriyle mücadeleler anlık mücadeleler değildir. Fakat bu mücadeleyi sürdüreceğiz. Hedefimiz Suriye halkının huzurunu, mutluluğunu sağlamaktır. Bu dayanışmamızı teyit ettik.

Anayasa Komitesi konusunu da konuştuk. Dışişleri bakanlarımıza bu konuyla ilgili diplomatik süreci devam ettirmeleri hususunda İstanbul Zirvesi'nde aldığımız kararın aslında devam ettirilmesi hatta orada BM temsilcisi de vardı. Şimdi yeni bir özel temsilci var. Bununla birlikte yeni süreç nasıl devam eder bilemiyorum ama az önce okunan mektup tabi hakkaten bizi de şaşırtan bir mektup olmuştur. O, onlar için geçerlidir, doğrusu bizim için geçerli değildir. Hepimizin İstanbul Zirvesi'nde adeta birlikte düşündüğü, adeta kanaat birliğine vardığı bir netice var. Biz bu süreci buradan devam ettireceğiz. Değerli dostum ile de hemfikiriz. Sonucu da temenni ederiz ki hayırlı olur. Ama bir taraftan da bu anayasa çalışmasının da bir yandan sürdürülmesi lazım.